- తతౌ యుద్ధ పరిశ్రాంతం సమరే చింతయా స్థితం
- రావణం చాగ్రతో దృష్ట్వా యుద్ధాయ సముపస్థితం
- దైవతైశ్చ సమాగమ్య ద్రష్టుమభ్యాగతో రణం
- ఉపగమ్యాబ్రవీద్రామం అగస్త్యో భగవానృషిః
- రామరావణ యుద్ధాన్ని చూడడానికి దేవతలతో కలసి అగస్త్య మహర్షి కూడా వస్తాడు. యుద్ధంలో అలసివున్న రాముడిని చూసిన అగస్త్య మహర్షి "రామా! ఈ సందర్భంగా నీకు వేదంవలె నిత్యమైనదీ, మంగళకరమైనదీ, పురాతనమైనదీ, ఆరోగ్యప్రదాయకమైనదీ, ఆయుర్వృద్ధిని చేసేదీ, అత్యంత ఉత్తమమైనదీ, అతి రహస్యమైనదీ, అత్యంత లాభదాయకమైన ఆదిత్య హృదయాన్ని ఉపదేశిస్తాను" అని పలికి, ఆదిత్య హృదయాన్ని ఉపదేశించాడు.
అగస్త్య ఉవాచ:
రామరామహాబాహో శృణు గుహ్యం సనాతనం
యేన సర్వానరీన్ వత్స సమరే విజయష్యసి
- ఓ రామా! గొప్ప బాహువులు గల రామా! ఈ రహస్యమును విను. నీకు యుద్ధంలో విజయం కలుగును గాక!
- ఆదిత్యహృదయం పుణ్యం సర్వశత్రువినాశనం
- జయావహం జపేన్నిత్యం అక్షయం పరమం శివం
- ఈ ఆదిత్య హృదయం వలన పుణ్యం, శత్రు నాశనం కలుగును. దీనిని చదువుట వలన జయం, శుభం, పరము కలుగును.
- సర్వమంగళమాంగళ్యం సర్వపాపప్రణాశనం
- చింతాశోకప్రశమనం ఆయుర్వర్ధన ముత్తమం
- ఇది అత్యంత శుభకరమైనది, మంగళకరమైనది, అన్ని పాపములను నాశనం చేయునది. చింత, శోకం, ఒత్తిడిలను తొలగించి ఆయుర్వృద్ధి కలిగించును.
- రశ్మిమంతం సముద్యంతం దేవాసుర నమస్కృతం
- పూజయస్వవివస్వంతం భాస్కరం భువనేశ్వరం
- ప్రకాశకుడైన, దేవాసురులచే పూజింపబడిన, తన ప్రకాశంతో లోకాన్ని ప్రకాశింపజేస్తున్న ఆ భువనేశ్వరున్ని పూజింపుము.
- సర్వ దేవాత్మకో హ్యేశ తేజస్వీ రశ్మిభావనః
- ఏశ దేవాసురగణాన్ లోకాన్ పాతి గభస్తిభిః
- ఈ ఆదిత్యుడు సకలదేవతలకు ఆత్మయైనవాడు. గొప్ప తేజం కలవాడు. తన కిరణాలతో లోకాలను రక్షిస్తుంటాడు. తన కిరణాలను ప్రసరింపజేయడం ద్వారా ఎండావానలను కలిగించి దేవదానవులను, సకలజనులను కాపాడుతున్నాడు.
- ఏశ బ్రహ్మా చ విష్ణుశ్చ శివః స్కందః ప్రజాపతిః
- మహేంద్రో ధనదః కాలో యమస్సోమో హ్యపాంపతిః
- ఇతడు సమస్త శరీరాలు గలవాడగుటచే, ఇతడే బ్రహ్మా, విష్ణువు, కుమారస్వామి, ప్రజాపతుల రూపం, దేవేంద్రుడు, కుబేరుడు, కాలుడు, యముడు, చంద్రుడు, వరుణుడు.
- పితరో వసవః సాధ్యాః అశ్వినౌ మరుతో మనుః
- వాయుః వహ్నిః ప్రజాప్రాణా ఋతు కర్తా ప్రభాకరః
- ఇతడే పితృదేవతలు, వసువు, పంచభూతాలు, ప్రజలు శరీరంలోని ప్రాణవాయువు. ఋతువులను కలిగించే ప్రభాకరుడు.
- ఆదిత్య స్తోత్ర ప్రారంభం :
- ఆదిత్యః సవితా సూర్యః ఖగః పూషా గభస్తిమాన్
- సువర్ణసదృశో భానుః హిరణ్యరేతా దివాకరః
- నీవు అదితి కుమారుడవు. నీవు సూర్యుడవు. నీవు ఆకాశంలో సంచరించేవాడివి. వర్షంతో జగాన్ని పోషించేవాడవు. పసిడి కిరణములు కలవాడవు. బంగారు తేజస్సు కలవాడవు. భానుడవు, హిరణ్యం రేతస్సుగా కలవాడవు. నీవు దివాకరుడవు.
- హరిదశ్వస్సహస్రార్చిః సప్తసప్తిర్మరీచిమాన్
- తిమిరోన్మథనః శంభుస్త్వష్టా మార్తండ అంశుమాన్
- నీవు ఆకుపచ్చ గుఱ్ఱములు కలవాడవు. సహస్ర కిరణములు కలవాడవు. చీకటిని సంహరించేవాడివి. శుభములు కలుగజేసేవాడివి. బ్రహ్మాండాన్ని మరలా జీవింపజేయువాడవు. ప్రకాశవంతమైనవాడవు.
- హిరణ్యగర్భః శిశిరస్తపనో భాస్కరో రవిః
- అగ్నిగర్భోఅదితేః పుత్రః శంఖః శిశిరనాశనః
- నీవు హితమనే రమణీయ మనస్సు కలవాడవు. చల్లనివాడవు. అగ్నిగర్భుడవు. అదితిపుత్రుడువు. సాయంకాలంలో శమించువాడవు. మంచును పోగొట్టేవాడవు.
- వ్యోమనాథ స్తమోభేదీ ఋగ్ యజుస్సామ పారగః
- ఘనవృష్టిరపాం మిత్రో వింధ్య వీథీ ప్లవంగమః
- ఆకాశానికి నాధుడవు. చీకటిని పోగొట్టేవాడవు. ఋగ్వేదం, యజుర్వేదం, సామవేదంల పారంగుడవు. గొప్ప వర్షాన్ని కురిపించేవాడవు. నీటికి మిత్రుడవు. ఆకాశామార్గమున శీఘ్రంగా పోయేవాడవు.
- ఆతపీ మండలీ మృత్యుః పింగళః సర్వతాపనః
- కవిర్విశ్వో మహాతేజా రక్తః సర్వ భవోధ్భవః
- ఎండ నిచ్చేవాడవు. గుండ్రనివాడవు. మృత్యువువి. ఉదయాన్నే లేతకిరణంలు కలవాడవు. మద్యాన్నం సర్వాన్ని తపింపజేయువాడవు. కవివి. మహాతేజుడవు. సమస్త కార్యాలకు కారణభూతుడవు.
- నక్షత్ర గ్రహతారాణాం అధిపో విశ్వ భావనః
- తేజసామపి తేజస్వీ ద్వాదశాత్మన్నమోస్తుతే
- నక్షత్రాలకు గ్రహాలకు నాయకుడవు. నీవే ఈ విశ్వ ఉనికికి కారణం. అన్ని తేజస్సుల కంటే తేజస్సును ఇచ్చువాడవు. ద్వాదశాదిత్యులలో అంతర్యామివైన నీకు నమస్కారం.
- నమః పూర్వాయ గిరయే పశ్చిమే గిరయే నమః
- జ్యోతిర్గణానాం పతయే దినధిపతయే నమః
- తూర్పుకొండతో కూడినవాడికి నమస్కారం. పడమటకొండతో కూడినవాడికి నమస్కారం. జ్యోతిర్గణాలకు అధిపతివైన నీకు నమస్కారం. పగటిని కలిగించే నీకు నమస్కారం.
- జయాయ జయభద్రాయ హర్యశ్వాయ నమో నమః
- నమో నమః సహస్రాంశో ఆదిత్యాయ నమో నమః
- జయుడకి నమస్కారం. జయభద్రునికి నమస్కారం. పచ్చని గుఱ్ఱములు గల నీకు నమస్కారం. సహస్రాంసునకు నమస్కారం.
- నమ ఉగ్రాయ వీరాయ సారంగాయ నమో నమః
- నమః పద్మ ప్రబోధాయ మార్తాండాయ నమో నమః
- ఉగ్రునకు నమస్కారం. వీరునకు, వేగంగా పయనించే నీకు నమస్కారములు. కమలములను వికసింపజేయు నీకు నమస్కారం. మార్తుండునికి నమస్కారం.
- బ్రహ్మేశానాచ్యుతేశాయ సూర్యోదయాదిత్యవర్చసే
- భాస్వతే సర్వభక్షాయ రౌద్రాయ వపుషే నమః
- బ్రహ్మా, విష్ణు, మహేశుల అధిపతికి నమస్కారం. ఆదిత్య వర్చస్సుతో ప్రకాశించువానికి నమస్కారం. సర్వభక్షకునికి నమస్కారం.
- తమోఘ్నాయ హిమఘ్నాయ శత్రుఘ్నాయామితాత్మనే
- కృతఘ్నఘ్నాయ దేవాయ జ్యోతిషాం పతయే నమః
- చీకటిని పోగొట్టువానికి నమస్కారం. శత్రువులను వధించేవానికి నమస్కారం. గొప్ప తేజస్సు గలవానికి నమస్కారం. స్వయంప్రకాశం గలవానికి నమస్కారం. దేవునికి, జ్యోతిషపతికి నమస్కారం.
- తప్త చామీకరాభాయ వహ్నయే విశ్వకర్మణే
- నమస్తమోభినిఘ్నాయ రుచయే లొకసాక్షిణే
- బంగారుకాంతివంటి కాంతి కలవాడు, అగ్నిరూపునకు, జగత్తుకు కారణమైనవాడికి నమస్కారం. విశ్వకర్మకు నమస్కారం. ప్రకాశాస్వరూపునకు నమస్కారం. లోకసాక్షికి నమస్కారం.
- నాశయత్యేష వై భూతం తదైవ సృజతి ప్రభుః
- పాయత్యేష తపత్యేష వర్షత్యేష గభస్తిభిః
- ఈ ఆదిత్యుడే మహా ప్రళయకాలంలో ప్రపంచాన్ని నాశనం చేస్తాడు. తిరిగి తానే జగత్తును సృష్టిస్తాడు. నాశకాలం తప్ప, తక్కిన కాలంలో చక్కగా పరిపాలిస్తాడు.ఇతడు కిరణాలతో శోశింపజేస్తాడు, ఎండా, వానలను ఇస్తాడు.
- ఏష సుప్తేషు జాగర్తి భూతేషు పరినిష్ఠితః
- ఏష చైవాగ్నిహోత్రంచ ఫలం చైవాగ్నిహోత్రిణాం
- సకల జీవులు నిద్రిస్తుండగా, వాటిలో అంతర్యామిగా మేల్కొని ఉంటాడు. అగ్నిహోత్రం, అగ్నిహోత్రఫలమూ ఇతడే.
- వేదాశ్చ క్రతవశ్చైవ క్రతూనాం ఫలమేవ చ
- యాని కృత్యాని లోకేషు సర్వన్యేషు రవి: ప్రభుః
- వేదాలు, యజ్ఞాలు, యజ్ఞఫలమూ ఇతడే. లోకంలోగల సర్వకార్యములకు ఈ రవియే ప్రభువు.
- ఏనమాపత్సు కృచ్చేషు కాంతారేషుభయేషు చ
- కీర్తయన్ పురుషః కశ్చిన్నావసీదతి రాఘవః
- రామా! ఆపదలలో, భయంకలిగించే ప్రదేశాలలో, ఈ స్తోత్రంతో సూర్యుడిని కీర్తించేవాడు అన్ని ఆపదలనుండి రక్షింపబడతాడు.
- పూజయస్వైనమేకాగ్రో దేవదేవం జగత్పతిమ్
- ఏతత్ త్రిగుణితం జప్త్వా యుద్ధేషు విజయిష్యసి
- నువ్వు మనస్సును ఏకాగ్రంచేసి ఆ దేవదేవుడు జగన్నాధుడైన సూర్యున్ని ఆరాదించు. ముమ్మార్లు ఈ స్తోత్రాన్ని జపిస్తే యుద్ధంలో విజయం నీకే.
- అస్మిన్ క్షణే మహాబాహో రావణం త్వం వధిష్యసి
- ఏవముక్త్వా తదాగస్త్యో జగామ చ యథాగతమ్
- 'మహాపరాక్రమశాలీ! నువ్వు ఈ క్షణాన్నే రావణుని సంహరిస్తావు' అని రామునితో అగస్త్య మహర్షి చెప్పి అక్కడినుండి నిష్క్రమిస్తాడు.
- ఏతచ్చ్రుత్వా మహాతేజా నష్టశోకోభవత్తదా
- ధారయామాస సుప్రీతొ రాఘవః ప్రయతాత్మవాన్
- అప్పుడు మహాతేజోవంతుడైన రాముడు ధైర్యంతో ఆనందమును పొంది, నిర్మల హృదయంతో ఆదిత్య హృదయంను జపించాడు.
- ఆదిత్యం ప్రేక్ష్య జప్త్వాతు పరంహర్ష మవాప్తయాన్
- త్రిరాచమ్య శుచిర్భూత్వా ధనురాదాయ వీర్యవాన్
- రాముడు అలా ఆదిత్య హృదయమును జపించి మహదానందభరితుడయ్యాడు. తర్వాత ముమ్మార్లు ఆచమనం చేసి, మిగుల పరాక్రమముతో విల్లు ధరించాడు.
- రావణం ప్రేక్ష్య హ్రుష్టాత్మా యుద్ధాయ సముపాగమత్
- సర్వ యత్నేన మహతా వధే తస్య ధృతోభవత్
- శ్రీరాముడు రావణున్ని చూసి ఉత్సాహంతో యుద్ధం చేయడం ప్రారంభించాడు. రావణున్ని సంహరించాలని ధృడంగా నిశ్చయించుకున్నాడు.
- అథ రవి రవదన్నిరీక్ష్య రామం
- ముదితమన్యాః పరమం ప్రహృష్యమాణః
- నిశిచరపతి సంక్షయం విదిత్వా
- సురగణమధ్యగతో వచస్త్వరేతి
- అలా తనను జపించుతున్న శ్రీరామున్ని చూసి, రాక్షసరాజు వినాశనంను గ్రహించి, చాలా ఆనందంతో 'నీవింక రావణుని వధింప త్వరపడమని, నీకు విజయం తధ్యమ'ని సూర్యభగవానుడు రామునితో చెప్పెను.
- ఇతి ఆదిత్య హృదయే సంపూర్ణం.
శ్రీ సూర్యమండలాష్టకమ్ - యన్మండలం దీప్తికరం విశాలం
రత్నప్రభం తీవ్ర మనాదిరూపమ్దారిద్ర్య దుఃఖక్షయ కారణంచపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్యన్మండలం దేవగణై: సుపూజితంవిప్రై:స్తుతం భావన ముక్తికోవిదమ్తం దేవదేవం ప్రణమామి సూర్యంపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్యన్మండలం జ్ఞానఘనం త్వగమ్యంత్రైలోక్యపూజ్యం త్రిగుణాత్మరూపమ్సమస్త తేజోమయ దివ్యరూపంపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్యన్మండలం గూఢమతి ప్రభోధంధర్మస్య వృద్ధిం కురుతే జనానామ్యత్సర్వపాపక్షయ కారణంచపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్యన్మండలం వ్యాధివినాశ దక్షంయదృగ్యజుస్సామసుసంప్రగీతమ్ప్రకాశితం యేనచ భూర్భువస్స్వఃపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్యన్మండలం వేదవిదో వదంతిగాయంతి యచ్చారణ సిద్ధ సంఘాఃయద్యోగినో యోగజుషాంచ సంఘాఃపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్యన్మండలం సర్వజనేషు పూజితంజ్యోతిశ్చ కుర్యాదిహ మర్త్యలోకేయత్కాల కల్పక్షయ కారణంచపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్యన్మండలం విశ్వసృజాం ప్రసిద్ధంఉత్పత్తి రక్షా ప్రలయ ప్రగల్భమ్యస్మిన్ జగత్సంహరతే అఖిలంచపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్యన్మండలం సర్వగతస్య విష్ణో:ఆత్మా పరంధామ విశుద్ధ తత్వమ్సూక్ష్మాంతరై ర్యోగపధామ గమ్యంపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్యన్మండలం దేవవిదో వదంతిగాయంతి యచ్చారణ సిద్ధ సంఘాఃయన్మండలం వేదవిదః స్మరంతిపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్యన్మండలం వేదవిదోపగీతంయద్యోగినాం యోగపదాను గమ్యమ్తత్సర్వవేదం ప్రణమామి సూర్యంపునాతు మాంతత్సవితుర్వరేణ్యమ్మండలాష్టకమిదం పుణ్యం యః పఠేత్సతతం నరఃసర్వపాప విశుద్ధాత్మా సూర్యలోకే మహీయతే.శ్రీ సూర్యమండలాష్టకమ్ పఠనం వలన సర్వరోగహరం, ఆరోగ్యప్రాప్తి కలుగును.